Zihin Uyanış Günlükleri Yazılar

İlk ve Son Halife Kimdir? İslam Tarihinde Halifelik Kurumu ve Evrimi İslam dünyasında halifelik kurumu, büyük bir tarihi öneme sahiptir. Peki, ilk halife kimdir? Halifelik, nasıl ortaya çıktı ve son halife kimdir? Bu sorular, İslam’ın erken dönemlerinden günümüze kadar pek çok tartışmayı da beraberinde getirdi. Halifelik, yalnızca bir yönetim biçimi değil, aynı zamanda İslam’ın liderlik anlayışını, toplumsal yapıyı ve dini otoriteyi de yansıtan bir kurumu temsil eder. Gelin, bu önemli kurumu ve tarihsel gelişimini bilimsel bir bakış açısıyla ele alalım. Hem İslam’ın ilk yıllarına dair derinlemesine bir keşfe çıkacak, hem de halifelik kurumu ve sonrasındaki dönüşüm üzerine kafa yoracağız. Halifelik…

Karbür Nasıl Üretilir? Bir Hikâyenin İçinden Yolculuk Küçük bir atölyede, kömür kokusunun demirle birleştiği o tanıdık havayı soluyan Ali, gözlerini hammadde çuvallarına dikmişti. Stratejik zekâsı, plan yapmaya yatkın aklıyla bu işin nasıl ilerleyeceğini tasarlıyordu. Yanında duran Zeynep ise farklıydı; o her zaman empatiyle yaklaşır, işin sadece teknik kısmını değil, insanların hikâyelerini de görürdü. İkisi, “karbür nasıl üretilir?” sorusunun ardındaki hem bilimsel hem de insani boyutu birlikte keşfetmeye kararlıydı. Karbürün Doğuşuna Dair Bir Hikâye Ali eline aldığı kömürü Zeynep’e göstererek başladı: “Bak, bu sıradan gibi görünen kömür, aslında işin kalbi. Onu doğru işlemden geçirirsek, çeliğe sertlik ve dayanıklılık kazandıran karbürü elde…

Gönüllü Ne Yapar? Edebiyat Perspektifinden Bir İnceleme Kelimenin gücü, insanlık tarihinin en eski zamanlarından itibaren toplumsal yapıları dönüştürmeye devam etti. Anlatılar, hikayeler ve karakterler, sadece edebiyat dünyasında değil, gerçek dünyada da derin etkiler bırakır. Edebiyatın toplumsal olayları, insan ilişkilerini ve içsel mücadeleleri yansıtma biçimi, bazen bizi kendi kimliğimize, bazen de toplumsal sorumluluklarımıza dair düşündürür. Gönüllülük, kelimeler aracılığıyla çok farklı biçimlerde temsil edilmiştir. Peki, edebiyat gözlüğünden bakıldığında gönüllülük ne anlama gelir? Gönüllü ne yapar? Bu yazıda, farklı metinler ve karakterler üzerinden gönüllülüğün edebi temalarını keşfedecek ve bu temaların toplumda nasıl yankı bulduğuna bakacağız. Gönüllülük ve Kahramanlık Teması Edebiyatın derinliklerinde, gönüllülük çoğunlukla…

Hamaliye Ücreti Ne Demek? (Ve Neden Bu Kadar Can Sıkıcı?) Hadi gelin, bu yazının başına gelmeden önce bir soru sorayım: Hamaliye ücreti deyince aklınıza ne geliyor? Para, külfet, kas gücü ya da belki de “Ah, birileri gelip şu eşyayı taşısa” diyen o anlar… Neredeyse herkesin hayatında en az bir kez karşılaştığı, genellikle can sıkıcı bir konu olan hamaliye ücreti hakkında, birazcık mizah, birazcık ciddiyetle bir tartışma açmak istiyorum. Bir erkek olarak, ilk duygum şöyle: “Neden bu kadar para alınıyor? Ben taşırım, sırtımda bile taşırım!” Bu çözüm odaklı yaklaşım, gerçekten stratejik ama biraz da duygusuz! Çünkü erkekler bazen her şeyi bir…

Gerçek Kişiye Ne Ad Verilir? Psikolojik Bir Mercekten İnceleme İnsan Davranışlarını Çözümlemeye Çalışan Bir Psikologun Merakı Psikoloji, insan zihnini ve davranışlarını anlamaya çalışan bir bilim dalıdır, ancak bu anlayış, her zaman ne kadar derin ve kapsamlı olursa olsun, asla tam anlamıyla ulaşılabilir değildir. İnsanlar, çoğu zaman kendilerini nasıl tanımlarlar? Onlara “gerçek kişi” dediklerinde aslında neyi kastediyoruz? Bu sorular, psikolojinin en ilgi çekici ve zorlayıcı meselelerinden biridir. Gerçek kişilik, yalnızca dışa yansıyan davranışlardan mı ibarettir, yoksa bir insanın iç dünyasında ne olup bittiğiyle mi şekillenir? Bir insanın “gerçek” kişiliği, pek çok psikolojik faktörün etkileşimi sonucunda şekillenir. Bilişsel, duygusal ve sosyal boyutların…

Haset Neden Olur? Çıkış Noktamız Kıskanmak, Yolda Karşımıza Eğlenceli Bir Yolculuk Çıkarmak! Evet, kabul ediyorum: Hiç kimse “Hadi bakalım, bugün kıskanacağız!” demiyor. Ama, nedense, bazen o his bir şekilde içimize doğuyor. Başkalarının başarıları, ellerindeki o yeni telefon, tatilde giydiği harika mayo, hatta belki de sadece “o kadar da zeki biri değilmiş” diye düşündüğümüz birinin gülümsemesi… Bütün bunlar, haset duygusunu tetikleyen minik kıvılcımlar olabiliyor. Peki, haset neden olur? Bu soruyu ciddi ciddi sormak istesek de, biraz mizah katmadan geçmek zor! Hadi, konuyu eğlenceli bir şekilde keşfedelim. Erkeklerin Stratejik Haset Anlayışı: ‘Yahu, Bunu Ben De Yapabilirim!’ Erkekler, haset duygusunu genellikle stratejik bir…

Bilgi Hakiki Ne Demek? Küresel ve Yerel Perspektiflerden Bir Bakış Herkesin bilgiye erişim sağladığı, her şeyin hızlıca yayıldığı bir dünyada, bilgiye dair “hakiki” olmak ne demek? Bu soruya bakarken, konuya sadece akademik değil, aynı zamanda kültürel ve toplumsal açıdan da yaklaşmak gerektiğini düşünüyorum. Bildiğimiz bilgi, aslında hangi bakış açısına sahip olduğumuza ve hangi kültürden geldiğimize göre şekilleniyor. Hadi gelin, bu farklı bakış açılarını keşfederek, “bilgi hakiki ne demek?” sorusunun evrensel ve yerel dinamiklerini birlikte tartışalım. Evrensel Bir Bakış: Bilgi ve Hakikat Evrensel perspektiften bakıldığında, hakiki bilgi çoğunlukla bilimsel ve mantıklı temellere dayanır. Bilimsel veriler, gözlemler ve deneyler, bilgiye “hakiki” olma…

GSYİH Bir Ülkede Neyin Göstergesi? Toplumsal Cinsiyet, Çeşitlilik ve Sosyal Adalet Perspektifinden Bir Bakış Bir ülkenin kalkınması, büyümesi ve gelişmesi üzerine en çok konuşulan kavramlardan biri, kuşkusuz Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH). Herkesin bildiği, ama pek az kişinin derinlemesine düşündüğü bir gösterge. Genelde ekonomik büyüklüğün ve refah seviyesinin ölçüldüğü bir araç olarak kabul edilen GSYİH, sadece bir ülkenin ne kadar “zengin” olduğunu değil, aynı zamanda o ülkedeki toplumsal cinsiyet eşitliği, çeşitlilik ve sosyal adaletle ilgili daha derin dinamikleri de gözler önüne serebilir. Bu yazıda, GSYİH’nın yalnızca ekonomik bir göstergeden öte, toplumsal yapılar ve adaletle ilgili neleri ifşa edebileceğini birlikte keşfedeceğiz.…

Gavur Sıcağı Ne Demek? Tarihsel Bir Bakış Bir Tarihçinin Samimi Girişi: Geçmişin İzleri ve Bugünün Yansıması Geçmiş, yalnızca eski olayların bir araya gelmesinden ibaret değildir; aynı zamanda bugünümüzün şekillendiği, sosyal yapılarımızın ve kültürel değerlerimizin inşa edildiği bir zaman dilimidir. Bir tarihçi olarak, geçmişi anlamak, yalnızca kronolojik bir süreç olarak görmekle sınırlı değildir. Geçmişin köklerini bugünle bağdaştırarak, toplumsal dinamiklerin nasıl evrildiğini gözler önüne sereriz. Bazen dilin içinde gizlidir bu dönüşüm, bazen bir kelime ya da ifade, toplumsal belleğin derinliklerinden bugüne ulaşan izler taşır. Bu yazıda, sizleri “gavur sıcağı” ifadesinin tarihsel anlamını keşfetmeye davet ediyorum. Bu terim, geçmişin izlerini taşıyan, ancak günümüzde…

Gaspı mı, Gaspı mı? Tarihsel Bir Analiz Bir tarihçi olarak, dilin nasıl evrildiği, kelimelerin nasıl anlam kazandığı ve zamanla toplumsal normların bu anlamları nasıl şekillendirdiği her zaman ilgimi çekmiştir. Bugün, dildeki küçük farkların bile toplumsal yapılar üzerindeki büyük etkilerini inceleyerek, “Gaspı mı, gaspı mı?” gibi bir sorunun ardındaki derin anlamları keşfetmeye çalışacağım. Bu soruya, bir dilbilimsel farktan çok, tarihsel ve toplumsal bir perspektiften bakmayı amaçlıyorum. Gasp kelimesi, her ne kadar günümüz dilinde yalnızca bir suç türünü tanımlasa da, geçmişte farklı anlamlar taşıyor ve bu anlamların zamanla nasıl şekillendiğini anlamak, toplumsal dönüşümleri ve kırılma noktalarını daha iyi kavramamıza yardımcı olabilir. Ayrıca,…